Een stukje geschiedenis.
Het ontstaan van de straten en de buurt ’t Heuls.
Bij gelegenheid van het 60 jarig bestaan van de parochie van Mariaveld heeft dhr. Evert Zits in 1978 een interessant boekje samengesteld.
Onderstaande informatie is hieraan ontleend.
In 1914 waren de Staatsspoorwegen begonnen met de aanleg van een enorm rangeerterrein, dit in verband met de afvoer van de steenkolen van de Limburgse mijnen, die toen tot grote expansie kwamen.
Direct gevolg was dat er toen veel personen uit het hele land zich hier vestigden.
In 1915 werden daarom nabij het station 40 woningen gebouwd. Het complex kreeg de naam Vincentiusplein.
Deze naam is afgeleid van de H.Vincentius, de stichter van de congregatie van de Lazaristen, welke orde werd belast met de stichting van het rectoraat Mariaveld.
De locatie was in het achterste gedeelte van de huidige Barbarastraat, tussen Heulsterstraat en Onderkampstraat.
Dit complex werd in de jaren zestig afgebroken bij de herinrichting van onze buurt.
In 1916 werd begonnen met de bouw van de nieuwe kerk op de locatie Opkoye, maar het hele gebied kreeg naar de wens van pastoor Thijssen van de Amelbergakerk de naam Mariaveld, dit omdat hij een groot Mariavereerder was.
In de behoefte aan onderwijsvoorzieningen werd voorzien door de bouw aan de Marialaan van een gemengde school (1922) en een aparte meisjesschool (1930).
Ook kwamen er nieuwe wegen met de namen Marialaan en Vincentiuslaan.
Het is duidelijk dat de kerkelijke invloeden toen nog erg groot waren.
Eind jaren vijftig kreeg de Vincentiuslaan riolering en hierdoor moesten de bomen, die er voor zorgden dat het een prachtige laan was, verdwijnen.
In 1952 werden tussen het Vincentiusplein en de Stationsstraat woningen gebouwd.
De straat, Barbarastraat, werd genoemd naar de beschermheilige van de mijnwerkers.
In die tijd gingen dagelijks vele mannen uit Susteren naar de Nederlandse en Belgische mijnen.
De aanleg van deze straat was in feite een voorloper van het grote project ’t Heuls.
Bij de oprichting van onze buurtvereniging in 1958 woonden de leden in de straten Stationsstraat, Vincentiuslaan, Barabarastraat, Vincentiusplein en IJsstraat.
Verder waren er alleen maar weiden, die ’s winters grotendeels onder water stonden en het “patronaatsweike”; een trapveldje nabij kerk en klooster.
Ook in 1958 werd de nieuwbouw van de parochiebibliotheek, aangebouwd aan het patronaat, geopend en was de tijdelijke vestiging van de Mulo in een houten gebouw aan de Vincentiuslaan een feit.
In 1961 kreeg het patronaat een nieuwe bestemming.
Na enige jaren dienst te hebben gedaan als kleuterschool, werd het tijdelijk ingericht als confectieatelier van Macintosh.
In 1962 werd de nieuwe, moderne, Mulo-school, met eigen gymnastiekzaal, feestelijk in gebruik genomen.
Het gebouw aan de Vincentiuslaan werd vervolgens de
"St. Agnes Kleuterschool", maar deze kreeg in de jaren "70" de naam “Zonnehoek”.
In november 1964 werd gestart met de ontsluiting van het gebied ’t Heuls.
Een van de nieuw aan te leggen wegen werd genoemd naar wijlen dokter Mostart.
Een weg nabij het patersklooster werd “Patersweg” genoemd; de nieuwe weg, grenzend aan de kloostertuin, kreeg de naam “Tuinstraat”.
De namen Onderkampstraat en Heulsterstraat werden ontleend aan oude kadastrale benamingen.
De vroegere zogenaamde “Zwarte Weg” kreeg de naam Spoorstraat
In 1965 kwam het nieuwe wegencomplex in ’t Heuls gereed.
Waar nog tot voor kort de koeien graasden, werd gestart met de bouw van nieuwe woningen.
Het kerkplein onderging een metamorfose, dit door de aanleg van twee perken.
In 1969 werd de Reinoud van Gelderstraat doorgetrokken tot aan de Marialaan.
Het voormalige K.J.V.-gebouw, het onderkomen van de gidsengroep “Jeanne d’Arc”, moest daarvoor gesloopt worden.
In 1971 werd het jeugdkoor “SUMADIE” (Susteren-Mariaveld-Dieteren) opgericht.
Onze buurtgenoot Wil Lijnen werd dirigent.
1973 kenmerkte zich door een verdere uitbouw van onze woonwijk.
Op feestelijke wijze werd in november 1974 de nieuwe openbare bibliotheek in ‘t Heuls geopend.
Daarmee kwam een einde aan het bestaan van de parochiebibliotheek, die een van bloeiendste van de streek was.
In 1975 werd de nieuwe sporthal in ’t Lesschenbroek, Reinoud van Gelderstraat, in gebruik genomen.
In 1976 werd het, uit 1864 daterend, NS-station afgebroken en vervangen door een modern gebouwtje.
In het begin van de negentiger jaren verhuisde de kleuterschool naar de nieuwe basisschool “In het Park” aan de Reinoud van Gelderstraat.
De Mavo sloot voorgoed haar deuren.
Beide gebouwen werden gesloopt en ter plekke werden diverse particuliere woningen gebouwd.
De gymzaal werd grondig verbouwd tot een hypermoderne brandweerkazerne.
Eind jaren negentig maakten de gebouwen op de hoek Stationsstraat – Spoorstraat, bestaande uit houthandel Peters, een drukkerij en een tankstation, plaats voor nieuwbouw.
Een nieuwe straat werd aangelegd; Aan de Statie.
Deze naam spreekt voor zich.
In 2003 en 2004 heeft een actiegroep met succes voorkomen dat het bibliotheekgebouw gesloopt zou worden om plaats te maken voor een wooncomplex van ca. 10 meter hoog, compleet met ondergrondse parkeergarage.
Waar komt de naam ’t Heuls vandaan ???
Op de witte vlek tussen de oude kern van Susteren en de spoorlijn, in de buurt van de “halte” bevond zich vroeger zeer waarschijnlijk veel laag struikgewas.
In de Heemklank nr. 4 van 1995 geeft dhr. Jan Buckx aan dat de naam “Heuls” af te leiden is van ”hout” in de betekenis van “bos”. Het huidige bos tussen Susteren en Nieuwstadt wordt “t Hout” genoemd.
Bos = Hout = Holtz = Holz = Heuls
Oude Gemeentekaart.
Kanttekeningen bij een oude gemeentekaart.
(met dank aan dhr. Coenen ).
Zie ook bovenstaand artikel; Een stukje geschiedenis.
Op deze oude kaart zijn op een latere datum ingetekend :
Onder de naam Opkoye; de kerk van Mariaveld, de woningen van de Marialaan en de Wilhelminalaan.
Deze woningen zijn in 2007 gesloopt.
Links van de naam Wegske; het Vincentiusplein, gesloopt bij de ontsluiting van de wijk “t Heuls.
Links van de naam De Rijd de Rijdstraat; deze voerde naar een spoorwegovergang.
In het verlengde van de oude Rijdstraat is, in het buurtschap Heide, nu nog steeds de Rijdtstraat.
Onder de naam Onder Kamp is het “Sigarefabrikske” (bezongen door de Jansse-Baggeband) ingetekend.
Waar de naam Lesschenbroek staat was vroeger een moerassig gebied met weiden en een beek of sloot.
Later is er de Mavo met gymzaal gebouwd.
Nu is er ( nog ) de sporthal, parkeerplaats en een aantal woningen.
http://www.deetere.nl/mb1783.htm